Integriteitscode in de praktijk: wat vind jij?

Door Irma van Nieuwenhuijsen, rector Varendonck College, Asten en Someren

Casus: Leerlingen maken en verspreiden een filmpje waarin medewerkers van een school belachelijk worden gemaakt. In de beleving van leerlingen is dit humor. De vraag in deze is, moet een school strafrechtelijke stappen ondernemen tegen deze leerlingen of volstaat een goed gesprek hierover met deze leerlingen en hun ouders?

De wereld is groter en kleiner tegelijk geworden. Hij past tegenwoordig in je broekzak en met een paar kliks sta je in contact met meer mensen dan je je voor kunt stellen. Daarmee is de wereld ook een stuk onoverzichtelijker geworden, alleen besef je dat niet altijd. Als je zit te twitteren, instagrammen of snapchatten heb je geen idee wie je bereikt. Daar denken de meeste leerlingen ook niet over na. Het geeft een gevoel van macht dat je de hele wereld onder een knop hebt zitten.

En ja, leerlingen maken daar ook misbruik van. Een onflatteus filmpje van docenten op internet plaatsen en ze zo belachelijk maken is natuurlijk geen grap, maar in de wereld van een puber soms wel. Inmiddels weten we genoeg van het puberbrein om te kunnen stellen dat zij de gevolgen van zo’n ‘grap’ niet altijd overzien.

Onlangs besloot een school aangifte te doen tegen leerlingen die iets dergelijks met een filmpje van docenten hadden uitgehaald. Een stevige maatregel voor een op het oog puberaal vergrijp en, vanuit het belang van de leerling geredeneerd, misschien niet erg pedagogisch. Ik zou als rector ook eerder het gesprek aangaan met de leerlingen en hun ouders en via het gesprek proberen tot bewustwording te komen. Een passende straf hoort daar dan ook bij zodat je, ook aan de rest van de school, duidelijk maakt wat je wel en niet tolereert. Je maakt dan van de nood een deugd en geeft als school invulling aan je pedagogische opdracht: leerlingen vormen tot verantwoordelijke burgers.

Toch heeft die aangifte me wel aan het denken gezet: de jurisprudentie die hiermee wordt opgebouwd geeft onze samenleving vorm en stelt, in een onoverzichtelijke wereld, nieuwe grenzen. Ook dat is nodig. Want de wereld mag dan in je broekzak passen: het leven is er niet eenvoudiger op geworden. Zeker niet voor pubers.