Rubriek collega met passie: "Laat zien wat je er mee kunt."

In deze rubriek komen collega’s aan het woord over hun passie voor het vak. Met antwoord op vragen als: waarom doe je dit? Waar ben je het meest trots op? Wat vind je lastig, en waar leer je van? Deze keer Miek Scheffers (67), doctor ingenieur, oud-docent scheikunde en natuurkunde en tot ver voorbij haar pensioen nog actief op de TU/e en voor het docentenblad Chemie Aktueel. Wat opvalt is haar nieuwsgierigheid en verwondering “Ik ben nog net zo hongerig als vroeger”.

Naam: Miek Scheffers-Sap                                                                 
School: Gymnasium Beekvliet (30 jaar les gegeven)

Vak: Scheikunde en natuurkunde
Functie: docent en ook drijvende kracht achter Chemie Aktueel

Een vrouwelijke ingenieur van 67 kom je niet vaak tegen.

Toen ik in Eindhoven op de Technische Universiteit begon, zaten er 8 meisjes in het eerste jaar tussen 160 jongens. Dat ging prima. Natuurlijk moesten we extra bewijzen dat we het konden maar verder waren we gewoon maatjes met de jongens. Je leefde in een mannenmaatschappij en daar had ik geen enkele moeite mee.”

Je bent afgestudeerd in de scheikundige technologie. Niet direct iets voor het voortgezet onderwijs.  

“Ik ben scheikunde en natuurkunde gaan geven. Maar altijd wel met een link naar de praktijk. Wat kun je er mee; hoe worden de concepten van het vak toegepast? Leerlingen laten zien waar scheikunde voor gebruikt wordt. Toen ik begon als docent heb ik vele brieven naar bedrijven gestuurd om informatie op te vragen over praktische chemische toepassingen.”

“Samen met collega-docenten ben ik een blad gaan maken. Om leuke contextopgaven voor scheikunde aan te reiken. Voor ons zelf was dat natuurlijk ook erg inspirerend. Als je weer eens tegen een interessant onderwerp aanliep, moest je op onderzoek uit, de literatuur in. Zo deden we ook steeds nieuwe kennis op. Ik heb zoveel plezier gehad aan het uitzoeken en bijhouden van onderwerpen. Je komt de gekste dingen tegen. Door hierover te praten met je leerlingen bleef het lesgeven ook leuk voor me.” 

“Een paar jaar geleden las ik dat van het slijm van de slijmprik, een aalvormige vis, kunststof tasjes worden gemaakt. Dus geen plastic van aardolie maar kunststof van vissenslijm; hoe kom je erop?! Daar moet ik dan meteen meer van weten. Een prachtig onderwerp om in de klas te behandelen. De achtergronden zoek ik dan helemaal uit.” 

“Precies. Dertig jaar lang hebben we het tijdschrift gemaakt. Op het laatst waren er in de redactie nog een paar gepensioneerde collega’s over. Nu zijn we gestopt. Omdat er geen nieuwe onderwijskrachten te vinden waren om de kar mee te trekken.” 

Heb je nog zo’n leuk voorbeeld? 

“Je hebt de zogeheten bombardeer-kevers. Die spuiten warm waterstofperoxide uit hun achterlijf als ze worden aangevallen. Dat ‘idee’ is vertaald naar de bescherming van geldautomaten. Dankzij een dunne coating spuwt de automaat vies schuim naar vandalen. Het verdedigingsmechanisme van zo’n torretje is daarvan de inspiratiebron. Mooi toch? Over dat soort onderwerpen hebben we in totaal zo’n 2500 contextopgaven gemaakt.”

Dat moet een leuke boel zijn geweest als jullie de onderwerpen met elkaar bespraken. 

“Dat was erg leuk ja. En ook inspirerend. Iedereen had zo z’n eigen invalshoek. Dat leidde tot vele discussies en heel verrassende onderwijs-ideeën. En vergeet niet: in de dertig jaar dat het blad bestond was er lange tijd geen internet. We haalden informatie van overal en nergens. Iedereen had zo zijn eigen kanalen.” 

De ideeën kwamen niet alleen uit de vakliteratuur? 

“Nee joh, overal vandaan. Uit de krant of uit de Allerhande; ik noem maar wat. Als je je ogen er voor open hebt, kom je de onderwerpen vanzelf tegen. Chemie is overal. Ik heb eens een tekenfilmpje gezien van een gezin in een huis. En daar lieten ze alles verdwijnen waar chemie een rol bij speelt. Dan blijft er in zo’n huis niks over.” 

“Ik ben gelijk met mijn man met pensioen gegaan. Die is wat ouder dan ik. Maar we zijn allebei nog heel actief. Ik ben toen wel een dag per week blijven werken als docent op de lerarenopleiding van de Technische Universiteit in Eindhoven. Dat was voor mij de kers op de taart. Zo leuk om met beginnende docenten te werken. Om ideeën over te dragen, maar ook om van hen weer nieuwe dingen te leren. Dat is nu ook gestopt. Net zoals het werk voor de Chemie Aktueel.”

“Praat met je collega’s. Vertel wat je boeit, maar ook waarmee je worstelt. Samen stoeien over je docentschap en je vak is zo waardevol en inspirerend. Het houdt je ideeën levend.”